16 Ocak'ta gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu toplantı sonuçları ile ilgili iki noktayı vurgulamak istiyorum.
1. Resesyon Eğilimi Belirginleşiyor
Ekonomi yönetiminin kullandığı jargonu bir 'dekoder' yardımı ile gündelik dile çevirebilseydik, 'ekonomik denlenme' ya da 'yeniden dengelenme' gördüğümüz yerlere 'ekonomik kriz' ya da 'resesyon' kelimelerini yazmamız gerekirdi. Açıklamanın ilk cümlesini bu şekilde okumalıyız:
'Son dönemde açıklanan veriler ekonomideki dengelenme eğiliminin belirginleştiğini göstermektedir.'
Ekonomik dengelenme ile benzer bir başka kavram da 'cari fazla' ya da 'cari dengedeki iyileşme'. Son dönemde ekonomi yönetimi, sıraladığı 'müjdeler' içinde sıklıkla cari açığın ortadan kalkmasını ve hatta cari fazla veren bir ekonomi haline geldiğimizi vurguluyor. Önceki açıklamalardaki gibi 16 Ocak'ta da buna ver verilmiş:
'Cari dengedeki iyileşme eğiliminin sürmesi beklenmektedir.'
Aynı dekoderi kullanarak bakarsak, bunun anlamı şudur: Türkiye ekonomisinin mevcut üretim yapısı değişmediği sürece, cari fazla vermesinin ithalatın çökmesi, onun da sebebi ekonomik daralmadır.
2. Temelsiz İyimserlik
TCMB'nin öngörüleri içindeki en zayıf yer, 'dış talebin gücünü koruyacağı' beklentisidir. Eurostat tarafından son açıklanan verilere göre, Avro bölgesinde sanayi üretimi Kasım ayından bir önceki yılın aynı ayına göre %3.3 daralmış durumda.
Yukarıdaki, Eurostat'ın resmi açıklamasının ekinde olan grafik. Aşağıdaki ise, Avro bölgesi ile Almanya'daki imalat sanayi verilerinden benim hazırladığım grafik. Her ikisinde de 2017'den itibaren ivme kaybedildiği , 2018'in sonu itibariyle bu ivme kaybının hızlandığı görülüyor. İmalat sanayinin ve üretim yavaşlaması, ekonomik resesyon riskini artırıyor. Bu durumda talebin de yavaşlaması gündemde.
Kısacası, Türkiye'nin ihracatının yarıdan fazlası Avrupa'ya yapılıyor. Avrupa'da ekonomik yavaşlama eğilimleri kuvvetlenirken, ihracatın Türkiye ekonomisinin krizden çıkışı için bir umut olarak görülmesi giderek zorlaşıyor. Kurul açıklamasında dış talebin gücünün koruduğu ifadesi ise, temelsiz bir iyimserlik düzeyinde.
