30 Haziran itibariyle
Yunanistan İMF'ye olan 1.5 milyar avroluk borcunu ödemedi. 30 Haziran'daki temerrüt öncesi gün içinde Syriza ve Troyka
taraflarından karşılıklı hamleler geldi. Hafta sonundan itibaren yaşanan gelişmeleri 7 noktada özetledim.
1. Erteleme talebi reddedildi: 28 Haziran'daki yazıda, referandum kararının alınmasıyla birlikte Yunan
tarafının Troyka'dan 30 Haziran'da bitecek olan mevcut kurtarma planının
süresinin referandum sonrasına ertelenmesini talep ettiğini belirtmiştim. Geçen
iki gün boyunca Troyka bu talebi yerine getirmeyeceğini yineledi ve sonuçta 30
Haziran itibariyle Yunanistan, İMF’ye olan borcunu ödemedi.
2. Troyka desteği dondurdu: referandum kararının alınmasıyla birlikte 28’inde Yunan tarafı, Acil
Likidite Desteği’nin (ELA) artırılarak sürdürülmesini talep etmişti. Avrupa
Birliği Merkez Bankası bu talebi de geri çevirdi. Giderek yoğunlaşan
belirsizlik ve bankaların batabileceği beklentisiyle zaten bir süredir
bankalardan yoğun olarak para çekiliyordu. Bu karar sonrasında hafta sonundaki
para çekme yükü bankalar üzerinde büyük bir baskı oluşturdu.
3. Sermaye kontrolleri: 29’unda Troyka’nın ELA desteğini dondurması üzerine Yunan tarafının karşı
hamlesi referanuma kadar sermaye kontrollerinin uygulanmaya başlanması oldu.
4. Troyka'dan "evet" kampanyası: 29’unda, sermaye kontrolleri ve banka tatilinin başlaması sonrasında Troyka
tarafından yapılan baskılar yoğunlaştı. Troyka AB Komisyosyonu Başkanı Juncker
ağzından Yunanlıları “Evet” demeye davet etti, aksi bir kararın avrodan çıkışı
getireceğini belirterek üstü kapalı tehdidi sürdürdü.
5. Destek talebi ikinci kez reddedildi: 30’unda Yunan tarafı, Avrupa Birliği Merkez Bankası’ndan ELA desteği için
yeniden talepte bulundu. ECB bunu geri çevirdi.
6. Syriza'dan yeni anlaşma önerisi: 30’undaki esas gelişme Tsipras ekibinin yeni bir hamle yapmasıyla
gerçekleşti. Buna göre Yunan tarafı, 2008’den beri gerçekleştirilen iki
kurtarma planının ardından üçüncü plan önerdiler. Yeni öneride IMF’den ziyade
Avrupa İstikrar Mekanizması’nı kullanılması talep edildi. Syriza’nın geçtiğimiz
hafta sunduğu ve “havlu atma”
anlamına gelen paketin bir benzeri sunuldu. Ancak paketin karşılığında
borçların bir miktarının silinmesi talep edildi.
BREAKING: Merkel says there will be no new developments on #Greece today: source
— Reuters Top News (@Reuters) June 30, 2015
— Jerome Roos (@JeromeRoos) June 29, 2015
Sonuçta Tsipras ekibi baştan
beri izlediği stratejiyi sürdürmüş oldu. Son önerdiği anlaşmada da bir miktar
borç silmesi karşılığında daraltılmış da olsa bir istikrar paketinin
uygulanması taahhüdünde bulundu. Zira Yunanistan’daki mevcut koşullar altında
herhangi bir istikrar paketinin uygulanabilmesi için Yunan tarafının küçük de
olsa bir kazanım elde ettiği düşüncesinin yaygınlaşması gerekiyor. Aksi
takdirde Tsipras ekibinin borç silmeyi içermeyen herhangi bir anlaşmayı
meclisten geçirmesi pek mümkün görünmüyor. Troyka'nın borç silme konusundaki tavizsiz tavrı bu bağlamda daha da anlamlı hale geliyor.
Syriza'nın bu son hamlesi, referandum kararının son anda alınmış bir karar olduğunu bir kez daha gösterdi. Hafta sonundan itibaren yaşanan gelişmeler 5 Temmuz'daki referanduma kadar "hayır" tarafı üzerindeki baskının giderek artacağını gösteriyor. Ancak artan baskının yanında Tsipras ekibinin yalpalamaları da “hayır” cephesini zorluyor.
Syriza'nın bu son hamlesi, referandum kararının son anda alınmış bir karar olduğunu bir kez daha gösterdi. Hafta sonundan itibaren yaşanan gelişmeler 5 Temmuz'daki referanduma kadar "hayır" tarafı üzerindeki baskının giderek artacağını gösteriyor. Ancak artan baskının yanında Tsipras ekibinin yalpalamaları da “hayır” cephesini zorluyor.