Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş: Küresel Kapitalizmin Geleceği kitabımızın ikinci baskısı çıktı. Kitapta okuyucuların ilk baskı ile ikinci arasındaki değişikleri daha kolay izleyebilmesi için bir not hazırlamıştık, buradan da duyuralım istedik. İyi okumalar!
***
Elinizdeki
kitabın ilk baskısı 2014 yılının Mart ayında yayımlandı. Kitabı okuyan ve
eleştirilerini ileten dostlarımız ve hocalarımızın önerilerini dikkate alarak
ikinci baskı için çalışmayı güncellerken özellikle hem yakın dönemdeki
gelişmeleri özlü bir şekilde içermek hem de kitabın genel yapısını bozmamak
hedeflerimizi tutturmak istedik. İkinci baskı için hazırladığımız bu not ile
hem ilk baskıyı okuyanlar, hem de kitabı ilk kez mevcut haliyle okuyacaklar
için yaptığımız değişiklikleri sıralamanın okuyucu açısından kolaylaştırıcı
olacağını düşündük.
Aynı Kalanlar:
Bu amaçla
özellikle krizin oluşumu, kriz teorileri ve ABD’deki gelişmeler (1. Bölüm) ve
kriz sonrası politika tepkilerinin önceki krizlerle karşılaştırılması ve
değerlendirilmesi (3. Bölüm) ile ilgili bölümlerde büyük oranda ifade
sıkıntılarını gidermek ve kitabın yaklaşımını destekleyen eklemeler yapmakla
uğraştık.
Geliştirilenler:
Avro Bölgesi’nde
yaşanan (2. Bölüm) kamu borç krizi / parasal birlik krizi aynı zamanda bir
bankacılık sorununa dönüştü ve daha da çetrefil hale geldi. Çok sayıda ülkede
farklı zamanlamalarla verilen benzer politika tepkilerini – özellikle kemer sıkma
programları ve emek piyasası reformları ancak aynı zamanda bankacılık sektörü
düzenlemeleri – ve gelişmeleri kitabın odaklandığı altı ülkede ayrı ayrı ele
almaya devam ettik ve bu kısımları güncelledik.
İkinci Baskıda Yeni Eklenenler
Kitabın ilk
baskısının son ana bölümü (4. Bölüm) küresel kapitalizmin yakın geleceğine ilişkin
beklenti ve olasılıkları tartışıyordu. Bu baskıda kitabın son bölümünün
başlığını değiştirmeden koruduk ama içeriğini tamamen yeniledik. Bu yenilemede
özellikle 2014 sonrası küresel krizin seyri ile ilgili önemli bulduğumuz
gelişmelere yer verdik. Bu bölümde yer verdiğimiz konular arasında,
(i) küresel
krizin üçüncü aşamasına geçilip geçilmediği tartışması,
(ii) 2016 yılında
ABD’de yeni bir resesyon riskinin olup olmadığı,
(iii) Avrupa’da 2016 başında
finansal istikrarsızlığın halen sürmesine bir örnek olarak sentetik CoCo
Tahvilleri etrafında yaşanan son çalkantılar ve
(iv) en son Japonya tarafından
uygulanmaya başlanan negatif faiz politikasının hem küresel krizin seryri, hem
de merkez bankacılık uygulamaları açısından anlamını gibi gelişmeler var.
Bu
gelişmeleri ele aldıktan sonra ABD, Avro Bölgesi, Çin ve geç kapitalistleşen
ülkelerde özellikle son birkaç yıldaki dinamikleri inceleyerek küresel
kapitalizmin seyrine ilişkin bir öngörü sunduk.
Dördüncü bölümün
ikinci kısmında ilk baskıda olduğu gibi küresel ölçekte yaşanan değişimleri Türkiye
ekonomisindeki gelişmeler ve politika tepkileriyle bağlantılandırdık ve alt
bölümün son kısmını yeniledik. Bu kısımda, küresel krizin üçüncü aşamasında
Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu açmazlar ve sorunları ele alarak, en
son 64. Hükümet’in bu sorunlarla başa çıkmak için uygulamaya koyduğu ekonomi
programını değerlendirdik.
İlk baskıda,
krizin ortaya çıkışında etkili olan finansal mimarinin 2008 çöküşü sonrasında
da bu ağırlığını korunduğunu ve bunun küresel finansal sistemde yeni çöküş yada
iflaslara yol açabileceğini, gelişmiş kapitalist ülkelerde deflasyon
ihtimalinin gücünü koruduğunu, Avro Bölgesi’ndeki krizin geride kalmadığını ve
Yunan borç sorununun tekrar gündeme geleceğini, küresel krizin özellikle geç
kapitalistleşen ülkelerdeki finansal çalkantılarla ve ekonomik yavaşlama ile
derinleştiğini ve Türkiye’nin de bu süreçten muaf olmadığını belirtmiştik.
Bu
baskıda da kurumsal yapılanma ile politik tercih ve yönelimlerin yarattığı
çıkmaz ve karmaşanın çözümlenmesinden krizin seyrini açıklamak için faydalanmaya
devam ettik. Eleştirel siyasal iktisat birikiminden yararlanarak yaptığımız bu
tercihin bizi doğru öngörülere sevk ettiğini düşünüyor; ilk baskı okuyucularına
ve dostlarımıza tekrar teşekkür ediyoruz.